O Tribunal Supremo (TS) vén de revogar a custodia compartida dun neno de 7 anos concedida ao pai e á nai, e outórgalla en exclusiva a esta, pola "falta total de respecto, abusiva e dominante" que mantiña o proxenitor respecto da muller.
O alto tribunal estima o recurso da nai e anula a sentenza da Audiencia Provincial da Coruña que, malia constatar que "o pai mantén coa nai unha relación de falta total de respecto, mesmo abusiva e dominante, iso non é relevante para determinar a garda e custodia compartida", xa que non prexudica o interese do menor.
A nova sentenza lembra ademais que ao pai fóralle incoado pola vía penal auto de procedemento abreviado (non firme) por coaccións á súa muller no que se concretan os indicios existentes dun delito de violencia machista.
Para o Supremo, "partindo do delito sometido a enjuiciamiento e das actitudes do pai, exercendo unha posición irrespetuosa de abuso e dominación, é impensable que poida levar a bo porto un sistema de custodia compartida que esixe, como a xurisprudencia refire, un mínimo de respecto e actitude colaborativa, que neste caso brilla pola súa ausencia".
Por esta razón, estima procedente casar a sentenza "por infracción da doutrina xurisprudencial", dado que a referida conduta do pai, que se considera probada na sentenza recorrida, "desaconsella un réxime de custodia compartida, pois afectaría negativamente o interese do menor, quen require un sistema de convivencia pacífico e estable emocionalmente".
Estimando o recurso de casación, a Sala Primeira do Civil do TS atribúe a custodia do menor á nai, debendo o xulgado determinar o sistema de visitas, alimentos, gastos e medidas derivadas, en execución de sentenza.
Procedemento penal
En canto ao auto de incoación de procedemento penal que tamén aduce o Supremo, nel sinalábase que o pai decidiu comezar unha situación de acoso coa súa exmujer, "que tivo proxección e que houbo de vivir máis dunha vez o fillo menor".
"Roldaba as inmediacións do domicilio da muller, ou lugares que sabía que frecuentaba, realizando xestos provocativos, proferindo insultos", contra ela ou persoas da súa contorna. "Os intercambios do menor, cando interviña a nai ou familiares dela, convertíaos en situacións conflitivas", sinala a resolución.
Nese mesmo procedemento penal emitiuse informe conxunto pola médica forense, o psicólogo e a traballadora social no que se indicaba a existencia dunha "relación conflitiva, con condutas violentas por parte do home, de forma repetitiva", en forma de agresións verbais, como insultos e desvalorizacións; control de actividades, como illamento social, chamadas ao psicólogo e ao móbil, e control económico mediante peticións de recibos de gastos.
O informe concluía que, a consecuencia destas condutas, a muller padecía un cadro ansioso-depresivo "onde interveñen como elemento estresante as dificultades xurdidas do exercicio da garda e custodia compartidas do fillo de ambos". Polo que respecta ao menor, e á vista do informe do seu psicólogo, a avaliación forense apuntaba a "un sufrimento do menor" pola relación conflitiva entre os proxenitores.
Lei do menor
O Supremo lémbralle á Audiencia coruñesa que a Lei Orgánica 8/2015 de modificación do sistema de protección á infancia e á adolescencia, esixe que a vida do menor "se desenvolva nunha contorna libre de violencia e que "no caso de que non poidan respectarse todos os intereses lexítimos concorrentes, deberá primar o interese superior do menor sobre calquera outro".
O alto tribunal engade que o propio Código Civil precisa no seu artigo 92.7 que "non procederá a garda e custodia conxunta cando calquera dos pais está incurso nun proceso penal incoado por atentar contra a vida física, a liberdade, a integridade moral ou a liberdade ou indemnidad sexual do outro cónxuxe ou dos fillos que convivan con ambos". E tampouco procederá cando o xuíz advirta "a existencia de indicios fundados de violencia doméstica".
