A Audiencia Nacional condena ao extesorero do PP, Luis Bárcenas, a 33 anos de cadea e a pagar 44 millóns de euros de multa tras o xuízo polo caso Gürtel, segundo a sentenza que deu a coñecer esta mañá e na que tamén se impoñen penas de 51 anos e 11 meses para o líder da trama, Francisco Correa, e de 37 anos para o seu número dous, Pablo Crespo.
A muller de Bárcenas, Rosalía Iglesias, tamén é condenada a 15 anos, mentres que ao ex alcalde de Majadahonda, Guillermo Ortega, se lle impoñen 38 anos de prisión; ao ex conselleiro de Deportes da Comunidade de Madrid no goberno de Esperanza Aguirre, Alberto López Viejo, 31 anos; e ao que fora alcalde de Pozuelo e senador do PP Jesús Sepúlveda, ex marido de Ana Mato, 14. Pola súa banda, a ex muller de Correa, Carmen Rodríguez Quijano, resulta condenada a 14 anos e 8 meses de cárcere.
Na primeira sentenza que dita a Audiencia Nacional en relación coa trama Gürtel, os xuíces consideran que os acusados cometeron delitos de asociación ilícita, fraude á administración pública, suborno (activo e pasivo), falsidade en documento mercantil, malversación de caudais públicos, prevaricación, branqueo de capitais, delitos contra a facenda pública, tráfico de influencias, apropiación indebida, exacciones ilegais ou estafa procesual tentada.
O fallo condena igualmente ao Partido Popular e á ex ministra de Sanidade Ana Mato a pagar, respectivamente, 245.492 e 28.467 euros como partícipes a título lucrativo. No caso do PP, os xuíces consideran que se beneficiou directamente, por ese importe, das actividades delituosas axuizadas, ao obter unha financiación irregular para as súas actividades políticas e electorais. No caso de Mato, a cantidade responde aos regalos que recibiu da devandita trama.
En total, a Sección Segunda da Sala do Penal da Audiencia Nacional condenou a 29 dos 37 acusados no xuízo pola Época I (1999-2005) do caso Gürtel, que quedou visto para sentenza hai seis meses. Entre os oito procesados absoltos salienta Álvaro Pérez, popularmente coñecido como O Bigotes e condenado xa nunha peza separada axuizada na Comunidade Valenciana.
Trama madrileña
Na sentenza, de 1.687 páxinas, o tribunal considera acreditado que durante eses anos entre o Grupo Correa e o Partido Popular "teceuse neses territorios unha estrutura de colaboración estable e consistente en prestación de múltiples e continuos servizos relativos a viaxes, organización de eventos, dentro da normal actividade" do partido.
A Sala é categórica ao sinalar que abonda coa soa lectura dos feitos para comprobar a inxente cantidade de actuacións prevaricadoras que se manifestan “de cantas maneiras son imaxinables para violentar os procedementos de contratación, dos que os fraccionamientos ou a contribución na elaboración dos pregos de prescricións, ou a preselección de empresas, son, por só traer aquí algún exemplo do que relatamos na parte fáctica da presente sentenza, unha mostra clara de torcimiento do dereito, característico da prevaricación, que, ademais, ten por finalidade detraer dos caudais públicos que teñen baixo a súa custodia os acusados, e da que han de ser garantes, cantidades que subtraen para beneficio propio con diminución para as arcas municipais”.
O tribunal detalla que se creou “en paralelo un auténtico e eficaz sistema de corrupción institucional a través de mecanismos de manipulación da contratación pública central, autonómica, e local a través da súa estreita e continua relación con influentes militantes do devandito partido, aquí axuizados, que tiñan posibilidades de influír nos procedementos de toma de decisión na contratación pública de determinados entes e organismos públicos que dirixían ou controlaban directamente a través de terceiras persoas”.
A sentenza relata como as empresas de Correa ou outras empresas terceiras elixidas, co apoio dos cargos públicos condenados, gozaban dun arbitrario trato de favor na contratación pública.
Deste xeito, inflaban prezos que se cobraban das distintas administracións públicas afectadas, coa finalidade buscada da obtención ilícita de importantes beneficios á conta do erario público, “ou ben comisións cando a adxudicataria eran terceiras empresas, que logo se repartían entre o Grupo Correa e as autoridades ou cargos públicos electos ou designados corruptos, que recibían cantidades de diñeiro en metálico, pero tamén outro tipo de servizos ou agasallos prestados por diferentes empresas desta trama, como eventos, viaxes, festas, celebracións, etc. Das que nalgúns casos beneficiáronse tamén os seus familiares”.
Caixa B do PP e dano as arcas públicas
Outras cantidades detraídas, segundo os xuíces, serviron directamente para pagar gastos electorais ou similares do Partido Popular ou foron parar como doazóns finalistas á chamada Caixa B do partido, consistente “nunha estrutura financeira e contable paralela á oficial existente polo menos desde o ano 1989, cuxas partidas se anotaban informalmente, en ocasións en simples follas manuscritas como as correspondentes ao acusado Bárcenas, nas que se facían constar ingresos e gastos do partido ou noutros casos cantidades entregadas a persoas membros relevantes do partido, aínda que estes últimos aspectos que se describen o son unicamente para precisar o contexto no que se imbrican o feitos obxecto deste axuizamento, pero quedando fóra do seu ámbito de coñecemento”.
Polos feitos xulgados nesta peza, Francisco Correa percibiu 8,4 millóns de euros por contratos públicos adxudicados ás súas empresas durante o período 2000-2008. Estes contratos xeraron un importante prexuízo ás entidades públicas, por canto o prezo do servizo que lles foi prestado “era maior que o normal de mercado, pola superior marxe de beneficio das empresas de Correa e porque incluía como custo a comisión abonada para obter as adxudicacións”.
Ademais, Correa ingresou 2,85 millóns de euros en concepto de comisións por intermediar en favor de empresas alleas ao seu grupo.
Voto particular e validez das gravacións
A sentenza inclúe un voto particular discrepante do maxistrado Ángel Hurtado, no que propón a absolución de Ricardo Galeote, Ángel Sanchís e o seu fillo, así como de Carlos Clemente. Ademais, o maxistrado oponse á condena ao PP como partícipe a título lucrativo.
Os maxistrados explican que a sentenza maioritaria baséase no seu maior parte no relatorio inicial de Hurtado. Ao quedar este en minoría en varios aspectos da resolución, o relatorio pasou en forma de co-relatorio aos outros maxistrados, figurando Julio de Diego como relator, a efectos formais, ao ser o máis antigo.
A sentenza rexeita unha a unha todas as peticións de nulidade expostas polas defensas. Entre estas, a petición de que se declarasen nulas as gravacións realizadas polo ex concelleiro de Majadahonda José Luis Penas.
En liña coa recente sentenza do Tribunal Supremo sobre a mesma cuestión (Peza Fitur), a Sala explica que cando o interlocutor dunha conversación que mantén con outro decide desposuírse do segredo que ampara esa mensaxe, o segredo deixa de ser tal, e por tanto non hai dereito fundamental que protexer.
O tribunal lembra que o que a xurisprudencia non tolera é acudir a técnicas subrepticias ou valerse dalgún tipo de ardid para conseguir a información, chegando á intromisión da intimidade porque nese caso se viciaría o contido do gravado. Pero na gravación realizada por Penas, segundo o tribunal, non se aprecia circunstancia algunha que permita pensar que non se estivesen comunicando os interlocutores con absoluta liberdade e coñecemento do que dicían e con quen o dicía.
A Sala xulgou os feitos atribuídos ao Grupo de Correa na localidade malagueña de Estepona, nos municipios madrileños de Majadahonda (2001 a 2005) e Pozuelo (2003 a 2005), concello de Madrid (2002), Comunidade de Madrid (2004 a 2008) e Comunidade de Castela e León (2002 e 2003).
O fallo inclúe 28 delitos de prevaricación que alcanzan a 194 anos de inhabilitación para os condenados. Detalla 24 delitos de suborno que recaen sobre 12 persoas, 26 de branqueo, 36 de malversación e 20 delitos contra a facenda pública, dos que 11 recaen no matrimonio Bárcenas-Igrexas. A sentenza inclúe un total de 165 penas.